Μόλις 6 μήνες μετά την ανακοίνωση της πλήρους λειτουργίας της αντιβαλιστικής ασπίδας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και συγκεκριμένα με την λειτουργία της αεροπορικής βάσης Redzikowo στην Πολωνία, ο Β.Πούτιν ανακοινώνει πως και η Ρωσία με την σειρά της θα αναπτύξει πυραύλους κρουζ μέσου βεληνεκούς.

🇷🇺🚨‼️ Putin called for the production of medium-range and shorter-range missiles! pic.twitter.com/OoaN5RYQWT

— Lord Bebo (@MyLordBebo) June 28, 2024

“Κουρελόχαρτο” η INF, που διασφάλιζε την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη

Ο Ρώσος Πρόεδρος είχε συναντήσεις με μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η υπηρεσία Τύπου του Κρεμλίνου τόνισε ότι στη συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης και υπό την προεδρία του Πούτιν, ο οποίος είναι Πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, συμμετείχαν ο υπουργός Άμυνας Andrei Belousov, ο διευθυντής της FSB Alexander Bortnikov, ο διευθυντής της SVR Sergei Naryshkin, ο υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov, ο βοηθός του Προέδρου Nikolay Patrushev, ο Πρωθυπουργός Mikhail Mishustin και πολλά άλλα πρόσωπα.

Ο Ρώσος Πρόεδρος παρουσίασε μια πρωτοβουλία ανταπόδοσης στις ενέργειες των Ηνωμένων Πολιτειών, όσον αφορά στην ανάπτυξη και την χρήση πυραύλων μέσου βεληνεκούς σε Ευρώπη και Ασία. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι απαραίτητο να ξεκινήσει η παραγωγή τέτοιων συστημάτων κρούσης, να ληφθούν αποφάσεις για τις τοποθεσίες ανάπτυξής τους προκειμένου να διασφαλιστεί η ρωσική ασφάλεια.

Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία για την εξάλειψή τους, ή Συνθήκη INF, υπογράφηκε το 1987 από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίγκαν και τον Γενικό Γραμματέα της ΕΣΣΔ Γκορμπατσόφ. Σύμφωνα με αυτό, οι δύο υπερδυνάμεις δεσμεύτηκαν να καταστρέψουν μια ολόκληρη κατηγορία επιθετικών όπλων: όλα τα συγκροτήματα επίγειων βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ μεσαίου (από 1000 έως 5500 χμ) και μικρότερης βεληνεκούς (από 500 έως 1000 χμ) και επίσης να παύσουν την παραγωγή, δοκιμή ή ανάπτυξη τέτοιων πυραύλων στο μέλλον.

Ως αποτέλεσμα, μέχρι το 1991, η Μόσχα είχε παροπλίσει δύο φορές περισσότερους πυραύλους από την Ουάσιγκτον (1.846 έναντι 846), σχεδόν τρεις φορές περισσότερους εκτοξευτές (825 έναντι 289) και σχεδόν επτά φορές περισσότερες βάσεις πυραύλων (69 έναντι 9).

President Putin says Russia might need to start producing INF-range ground-based systems🧵These couldn’t be 9m729 cruise missiles since Moscow maintained those are INF compliant. So wait for new Russian missile systems to be unveiled https://t.co/s1LnVkqadR

— Andrey Baklitskiy (@baklitskiy) June 28, 2024

President #Putin on the Russian Federation measures regarding the unilateral moratorium on the deployment of ground-based intermediate- and shorter-range missiles:

💬 In 2019, we announced that we would neither produce these missiles, nor deploy them as long as the United States… pic.twitter.com/EGpwHlQuI0

— Russian Embassy in South Africa 🇷🇺 (@EmbassyofRussia) July 1, 2024

Το ΝΑΤΟϊκό αντιπυραυλικό σύστημα Aegis σε Ρουμανία και Πολωνία

Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η Βορειοατλαντική Συμμαχία ξεκίνησε τη διαδικασία επέκτασης προς τα ανατολικά, πλησιάζοντας συνεχώς τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας.  Στο έδαφος της Ρουμανίας και της Πολωνίας αναπτύχθηκαν στοιχεία του αμερικανικού συστήματος πυραυλικής άμυνας, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτόξευση όχι μόνο αντιαεροπορικών αντιπυραυλικών βλημάτων, αλλά και πυραύλων κρουζ Tomahawk, ικανά να πετάξουν από 1000 έως 2200 km και να φέρουν πυρηνική κεφαλή.

Ο λόγος γίνεται για τις αεροπορικές βάσεις Redzikowo στην Πολωνία και Deveselu στην Ρουμανία. Η πρώτη ξεκίνησε με καθυστέρηση, τον Δεκέμβριο του 2023. Η βάση Redzikowo βρίσκεται περίπου 150 χιλιόμετρα (93 μίλια) από το Καλίνινγκραντ, έναν ρωσικό θύλακα στη Βαλτική Θάλασσα μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας. Και οι δύο βάσεις φιλοξενούν τους χερσαίους εκτοξευτές της πλωτής αντιπυραυλικής ασπίδας Aegis, που την συνθέτουν τα καταδρομικά Arleigh Burke και Ticonderoga.

Το σύστημα Aegis έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει εκτοξεύσεις πυραύλων με δορυφορικά συστήματα. Μόλις εντοπιστούν, οι πύραυλοι αναχαίτισης εκτοξεύονται από τη θάλασσα ή τη στεριά, καταστρέφοντάς τα εχθρικά βλήματα στο διάστημα. Η συμμαχία λέει ότι το σύστημα θα προστατεύει τα μέλη από βαλλιστικούς πυραύλους μικρού και μεσαίου βεληνεκούς που εκτοξεύονται από το Ιράν.

Ωστόσο, το σύστημα δεν λειτουργεί ενάντια σε πυραύλους κρουζ. Η Ρωσία έχει παραπονεθεί ότι οι χερσαίοι εκτοξευτές αποτελούν απειλή για την πυρηνική της αποτροπή – ισχυρισμός που αρνήθηκε το ΝΑΤΟ.

Η απάντηση της Ρωσίας – Δηλώσεις Πούτιν

Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε σήμερα ότι η Ρωσία θα ξαναρχίσει την παραγωγή πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς με δυνατότητα χρήσης πυρηνικών όπλων εδάφους, λόγω των κινήσεων, όπως είπε, των ΗΠΑ να αναπτύξουν τέτοιους πυραύλους τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία.

«Είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ όχι μόνο παράγουν αυτά τα πυραυλικά συστήματα, αλλά ήδη τα μεταφέρουν στην Ευρώπη για ασκήσεις στην Δανία», δήλωσε ο Πούτιν σε συνάντηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας της Ρωσίας.

«Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι (τα πυραυλικά συστήματα) βρίσκονται στις Φιλιππίνες. Δεν είναι γνωστό εάν πήραν τους πυραύλους από εκεί ή όχι».

Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία αναγκάστηκε έτσι να απαντήσει.

«Προφανώς, πρέπει να αρχίσουμε να κατασκευάζουμε αυτά τα συστήματα κρούσης και στη συνέχεια, με βάση την πραγματική κατάσταση, να λάβουμε αποφάσεις σχετικά με το πού – αν είναι απαραίτητο για να διασφαλίσουμε την ασφάλειά μας – να τα εγκαταστήσουμε», δήλωσε ο Πούτιν.

Η Ρωσία σχεδιάζει μια σειρά απαντήσεων με υπάρχοντα, αλλά και νέα όπλα, ωστόσο μεγάλο μέρος της απάντησής της παραμένει διαβαθμισμένο. 

Η ρωσική απάντηση αφορά, μεταξύ άλλων, τον φονικό πύραυλο κρουζ Novator 9M729 (SSC-8), εμβέλειας 2.500 χμ, καθώς και μια επίγεια έκδοση του υπερηχητικού Zircon, που ήδη χρησιμοποιείται στην Ουκρανία

Για παράδειγμα, οι επίγειοι πύραυλοι κρουζ Iskander-K, αποτελούν μέρος αυτής της απάντησης. Ο πύραυλος R-500 με κεφαλή 480 κιλών μπορεί να πετάξει σε χαμηλό ύψος, ακολουθώντας το έδαφος για έως και 500 χλμ., αλλά ο πύραυλος κρουζ 9M729, σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, μπορεί να πετάξει έως και 2.350 χλμ. Είναι πιθανό ο τελευταίος να έχει ειδική κεφαλή.

Ο ρωσικός υπερηχητικός πύραυλος 3M22 Zircon έχει μεγάλες δυνατότητες. Παρά το γεγονός ότι αναπτύχθηκε ως πύραυλος κατά πλοίων, κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, τροποποιήθηκε να χτυπά επίγειους στόχους στην Ουκρανία.  Ο Πρόεδρος Πούτιν είχε δηλώσει το 2019 ότι οι εργασίες ήταν σε εξέλιξη για τη δημιουργία ενός επίγειου Zircon. Η εμβέλεια πτήσης του πυραύλου λέγεται ότι είναι διαφορετική – από 450 km έως 1000 km ή περισσότερο. Είναι πιθανό να εμφανιστεί μια έκδοση αυτού του υπερηχητικού πυραύλου με ειδική κεφαλή.

Αξίζει να θυμηθούμε επίσης τα projects RS-26 Rubezh και Barguzin BZHRK. Ο RS-26 Rubezh είναι ένας κινητός ρωσικός διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος (ICBM) στερεού καυσίμου, υπό ανάπτυξη. Αν και έχει ταξινομηθεί ως ICBM σύμφωνα με τη νέα START, ο RS-26 έχει δοκιμαστεί με βαρύτερο ωφέλιμο φορτίο σε εμβέλεια κάτω των 5.500 km

Το σιδηροδρομικό-κινητό πυραυλικό σύστημα Barguzin (BZhRK) είναι μια από τις πιο σοβαρές απειλές για το ΝΑΤΟ, καθώς εξωτερικά δεν διακρίνεται από ένα συνηθισμένο ρωσικό τρένο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα καταστραφεί από ένα προληπτικό χτύπημα. Ένας Barguzin μπορεί να μεταφέρει έως και έξι πυραύλους με ειδική κεφαλή, μετακινώντας τους συνεχώς σε απόσταση έως και 1.000 km

Είναι πιθανό, υπό το πρίσμα των νέων γεωπολιτικών πραγματικοτήτων, να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία σε αυτά τα απραγματοποίητα έργα. Αλλά πού ακριβώς θα πρέπει να αναπτυχθούν τέτοιοι πύραυλοι αξίζει να συζητηθεί με περισσότερες λεπτομέρειες στο μέλλον.

Οι αμερικανικοί πύραυλοι κρουζ σε Ευρώπη και Ασία-Οι προτάσεις των Ευρωπαίων

Τον Φεβρουάριο του 2019, ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε τη μονομερή αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Συνθήκη INF. Ο επίσημος λόγος για αυτό ήταν η δοκιμή του ρωσικού επίγειου πυραύλου κρουζ 9M729 (Novator), ο οποίος φέρεται να μπορεί να πετάξει με βεληνεκές άνω των 500 χμ.

Στις 2 Αυγούστου 2019, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ενημέρωσε επίσημα το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ για την αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συνθήκη INF. Ωστόσο, ο πρόεδρος Πούτιν είχε δηλώσει ότι η Μόσχα δεν σχεδίαζε να αναπτύξει πυραύλους που εμπίπτουν στη Συνθήκη INF σε παραμεθόριες περιοχές έως ότου η ίδια η Ουάσιγκτον αρχίσει να τους αναπτύσσει.

Όπως, όμως, δήλωσε ο Πούτιν στην πρόσφατη διάσκεψη στο Συμβούλιο Ασφαλείας, οι Ηνωμένες Πολιτείες όχι μόνο παράγουν πυραύλους μεσαίου και μικρότερου βεληνεκούς, αλλά τους φέρνουν επίσης σε ασκήσεις στην Ευρώπη, ιδίως στη Δανία, καθώς και στη Νοτιοανατολική Ασία, στις Φιλιππίνες.

Όντως τον Μάιο του τρέχοντος έτους το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ ανέπτυξε ένα σύστημα Typhon MRC (Mid-Range Capabilities) στο δανικό νησί Bornholm στη Βαλτική στα πλαίσια στρατιωτικής άσκησης.

A US Navy MK31 Medium Tactical Vehicle Replacement drives a of containerized launching system off of a US Air Force C-17 Globemaster III at Bornholm Airport in Denmark on May 5. The containerized missile launcher conducts a rehearsal in Bornholm on May 6. pic.twitter.com/WOnmZu69q1

— Ryan Chan 陳家翹 (@ryankakiuchan) May 6, 2024

Το σύστημα πυραύλων MRC (Mid-Range Capabilities)/Typhon περιλαμβάνει τον πύραυλο αεράμυνας SM-6 που έχει προσαρμοστεί για αντιπλοϊκούς ρόλους και τους υποηχητικούς πυραύλους κρουζ Tomahawk για χερσαίους στόχους, αντίστοιχα. Το σύστημα γεφυρώνει το χάσμα εμβέλειας μεταξύ του Precision Strike Missile (PrSM), βεληνεκούς 482 χιλιομέτρων και του υπερηχητικού όπλου μεγάλης εμβέλειας του αμερικανικού στρατού (LRHW), βεληνεκούς 2776 χιλιομέτρων.

Το ίδιο σύστημα αναπτύχθηκε στο νησί Λουζόν των Φιλιππινών, έναν μήνα νωρίτερα, στα πλαίσια της άσκησης “Salaknib 24”.

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες σκοπεύουν να ενώσουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία χερσαίων όπλων με εμβέλεια βολής άνω των χιλίων χιλιομέτρων στο πλαίσιο του προγράμματος ELSA (European Long Strike Approach).

Αυτός ο συνασπισμός θα περιλαμβάνει επτά ευρωπαϊκές χώρες – Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Σουηδία, Βρετανία, Ιταλία και Πολωνία. Προκαταρκτικές συμφωνίες επετεύχθησαν στις 24 Ιουνίου κατά τη διάρκεια συνάντησης των υπουργών Άμυνας του Τριγώνου της Βαϊμάρης [Βαρσοβία, Βερολίνο, Παρίσι].

Σύμφωνα με την πύλη Army Technology, η συμφωνία ELSA θα πρέπει να υπογραφεί στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον στις 9-11 Ιουλίου ως ευρωπαϊκή συνεισφορά στη συλλογική άμυνα των χωρών της συμμαχίας. Ο εμπνευστής του έργου είναι το γαλλικό Υπουργείο Άμυνας, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει μια σειρά προγραμμάτων για την ανάπτυξη πυραυλικού πυροβολικού, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία των πολέμων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την Ουκρανία.

Είναι πολύ πιθανό το έργο να βασίζεται στον πύραυλο κρουζ LCM της MBDA, το πρωτότυπο του οποίου παρουσιάστηκε στην έκθεση Eurosatory 2024. Το βάρος του είναι τουλάχιστον ενάμιση τόνος, το μήκος είναι περίπου 6,5 m (με κινητήρα εκτόξευσης), η εμβέλεια πτήσης είναι μεγαλύτερη από 1000 km.

The U.S. Army deployed its novel MRC missile system for the first time in the Philippines, marking a historic moment in U.S.-Philippine defense cooperation. The system arrived in Northern Luzon on Apr. 11 to participate in Ex Salaknib 24.
📷U.S. Army.https://t.co/Ug3JZXdjLG pic.twitter.com/xdKwG1ryne

— Alert 5 (@alert5) April 16, 2024