«Μετά την ανακοίνωση της Ελλάδας ότι θα δημιουργήσει δύο θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο Πέλαγος, η Τουρκία ξεκίνησε τη δική της πρωτοβουλία για τη χαρτογράφηση παρόμοιων πάρκων στην περιοχή, σε μια κίνηση οφθαλμού έναντι οφθαλμού», γράφει η τουρκική Sabah σε δημοσίευμα της Πέμπτης, 23/5/2024.

Το δημοσίευμα της Sabah – που απηχεί συνήθως τις θέσεις της κυβέρνησης της Άγκυρας – δείχνει πως η Τουρκία είναι πιθανότατα να τραβήξει το σχοινί θέτοντας και πάλι θέμα «συγκυριαρχίας» και «γκρίζων» ζωνών.

Σύμφωνα με Τούρκο αξιωματούχο που μίλησε στην Sabah υπό τον όρο της ανωνυμίας, το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας «πρόκειται να σχεδιάσει να χαρτογραφήσει τα δικά του θαλάσσια πάρκα στην περιοχή», χωρίς πάντως να προσδιορίζεται ποιά είναι αυτή η περιοχή.

Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία δια του υπουργείου Άμυνας αντέδρασε έντονα στην ανακοίνωση της Αθήνας περί δημιουργίας θαλασσίων πάρκων για περιβαλλοντικούς σκοπούς στο Ιόνιο και το Αιγαίο, σημειώνοντας πως βρίσκεται «σε επαγρύπνηση για την προστασία των δικαιωμάτων, των ενδιαφερόντων και των συμφερόντων μας στο Αιγαίο και την αποτροπή των μονομερών προσπαθειών της Ελλάδας για τη δημιουργία νέου καθεστώτος».

Η Τουρκία εγείρει ενστάσεις για «μονομερείς καταστάσεις στα νησιά, νησίδες και βράχους των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί με συνθήκες», επαναφέροντας την λογική των «γκρίζων ζωνών».

Μάλιστα κατά τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, το θέμα ετέθη και κατά την πρόσφατη συνάντηση των κυρίων Μητσοτάκη και Ερντογάν στην Άγκυρα.

«Καταγράψαμε τις επιφυλάξεις και τις σκέψεις μας σχετικά με το θαλάσσιο πάρκο. Τις εκφράσαμε. Είπαμε ότι δεν πρόκειται για ένα αθώο περιβαλλοντικό σχέδιο στα μάτια μας, ότι αν προχωρήσει, θα μπει σε θέματα που αφορούν την υφαλοκρηπίδα, που είναι μια κόκκινη γραμμή που μας προβληματίζει, και ότι δεν θα το δεχτούμε», είχε πει ο Φιντάν.

Απαντώντας στις τουρκικές αιτιάσεις ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ στις 16/5/2024, είχε τονίσει με έμφαση πως τα θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο θα γίνουν.

«Η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αυξημένες υποχρεώσεις ως προς την προστασία του περιβάλλοντος. Έχουμε το θαλάσσιο πάρκο της Αλοννήσου, δε θυμάμαι να πήραμε την άδεια κανενός. Βεβαίως και θα γίνουν τα πάρκα εντός περιοχής ελληνικής κυριαρχίας.

Διερωτώμαι εάν ένα θαλάσσιο πάρκο στις Κυκλάδες αφορά την Τουρκία; Σας διαβεβαιώ ότι Ελλάδα προσέρχεται σε αυτές οι συζητήσεις με αυστηρά οριοθετημένη την εθνική της γραμμή. Ξεκαθαρίζω ότι πίσω από την πρωτοβουλία των θαλασσών πάρκων δεν υποκρύπτεται τίποτα πέρα από το να προστατέψουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα μας…», είχε πει ο κ. Μητσοτάκης.

«Η μονομερής κίνηση της Ελλάδας χωρίς διαβούλευση με την Τουρκία μεταφράζεται σε εδαφικοποίηση μέσω οριοθέτησης και ρύθμισης της χρήσης των πόρων εντός αυτής της γεωγραφικά καθορισμένης περιοχής. Θαλάσσια πάρκα… μπορεί να αποτελέσουν χώρο συνεργασίας ή αμφισβήτησης, ακόμη και περιφερειακών συγκρούσεων», είναι το σχόλιο της Sabah, που – σημειώνουμε για ακόμη μία φορά – απηχεί την τουρκική κυβερνητική θέση.

Προχωρά μάλιστα ένα βήμα περαιτέρω, εντάσσοντας δια της πλαγίας στην συλλογιστική της την «συνεκμετάλλευση».

«Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες τα κράτη έχουν χρησιμοποιήσει θαλάσσια πάρκα για να αποκτήσουν δικαιώματα επί αμφισβητούμενων θαλάσσιων πόρων…

Ωστόσο, πετυχημένα παραδείγματα υπάρχουν και σε επίπεδο συνεργασίας. Ένα παράδειγμα είναι η συνεργασία μεταξύ της Μαλαισίας και των Φιλιππίνων το 1996 για την πρώτη θαλάσσια διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή στην Ασία… Στο πλαίσιο αυτό, έγινε μνημόνιο συμφωνιών μεταξύ των δύο κυβερνήσεων», προσθέτει η Sabah, προτείνοντας μάλιστα «φόρμουλα κοινής διακυβέρνησης… που μπορεί να επιτευχθεί από μια διαδικασία διαβούλευσης και ανταλλαγής πληροφοριών, μετά την οποία μπορούν να δημιουργηθούν κοινές επιτροπές διαχείρισης και παρακολούθησης».