Στην μία από τις δύο κύριες μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας, την λεγόμενη GRU, άνηκε το ζεύγος Νικολάι και Ελένα Σαποσνίκοφ, και συγκεκριμένα στην διαβόητη ομάδα κατασκόπων με την κωδική ονομασία «29155» που δημιουργήθηκε από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, με σκοπό να δρα σε χώρες που είτε βρίσκονται, είτε είναι όμορες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γενικότερα της Δύσης.

Το ζευγάρι που διεύθυνε ξενοδοχείο στη Χαλκιδική, αποκαλύφθηκε πως ήταν Ρώσοι κατάσκοποι οι οποίοι ευθύνονταν για φονικές επιθέσεις σε διάφορες αποθήκες πυρομαχικών στην Τσεχία, όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα της «The Telegraph», που αναφέρει ότι ο Nikolay και η Elena Šapošnikov αγόρασαν την Villa Elena στη Χαλκιδική το 2009 και μετακόμισαν εκεί ένα χρόνο αργότερα.

Αλλά το ξενοδοχείο στην Χαλκιδική λειτουργούσε ως καταφύγιο για μέλη της GRU, της υπηρεσίας πληροφοριών του Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με το ρωσικό δημοσιογραφικό δίκτυο ερευνών «The Insider» και την «The Telegraph» που αναμεταδίδει την είδηση. Το 2014, η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών ευθύνεται για εκρήξεις σε μια αποθήκη όπλων στο Vrbětice, ένα χωριό στη νοτιοανατολική Τσεχία, σε μια προσπάθεια να ματαιώσει τις προμήθειες στην Ουκρανία.

Οι ξενοδόχοι λέγεται ότι διευκόλυναν την πρόσβαση σε τουλάχιστον δύο αποθήκες της εγκατάστασης για τους Alexander Mishkin και Anatoliy Chepiga, οι οποίοι κατηγορήθηκαν από τη βρετανική αστυνομία για τη δηλητηρίαση του Ρώσου διπλού πράκτορα Sergei Skripal και της κόρης του Yulia στο Salisbury.

Οι Šapošnikovs φέρονται να είχαν και άμεση επαφή με τον στρατηγό Andrey Averyanov, διοικητή της μονάδας 29155 της GRU, ο οποίος επέβλεπε προσωπικά και τις δύο μυστικές επιχειρήσεις υπό την καθοδήγηση του Κρεμλίνου.

Το Insider τους περιέγραψε ως κατασκόπους βαθιάς κάλυψης, γνωστούς και ως «παράνομους», επειδή δρούσαν χωρίς διπλωματική κάλυψη, ζώντας με ψευδή προσχήματα στην Τσεχική Δημοκρατία. Τουλάχιστον τέσσερα μέλη της Μονάδας 29155, που είναι γνωστή για τις προσπάθειές της να αποσταθεροποιήσει ξένες κυβερνήσεις, έμειναν εκεί μεταξύ 2012 και 2018.

Παρά το αναφερόμενο ιστορικό του ως ρωσικό καταφύγιο, το ξενοδοχείο εξακολουθούσε να είναι διαθέσιμο για κρατήσεις σε δημοφιλείς ιστότοπους, όπως η Booking.com και το Tripadvisor, μέχρι το 2020. Το 2023, οι τσεχικές αρχές ζήτησαν την έκδοση των Šapošnikovs από την Ελλάδα μετά από έρευνα σχετικά με τον υποτιθέμενο ρόλο τους στις βομβιστικές επιθέσεις στο Vrbětice.

Αναμένεται ακόμη η τελική απόφαση των ελληνικών αρχών για την Elena Šapošnikov. Ο σύζυγός της πέθανε από καρδιακή προσβολή τον Φεβρουάριο σε ηλικία 62 ετών. Σε ξεχωριστή έρευνα των τσεχικών υπηρεσιών ασφαλείας διαπίστωσε ότι η Μονάδα 29155 ήταν πίσω από τις εκρήξεις στις κυβερνητικές αποθήκες όπλων και πυρομαχικών.

Η έρευνα είχε ως αποτέλεσμα την απέλαση 18 Ρώσων πρακτόρων των μυστικών υπηρεσιών που δρούσαν στη χώρα με διπλωματική κάλυψη. Οι εκρηκτικοί μηχανισμοί λέγεται ότι είχαν τοποθετηθεί από τους Mishkin και Chepiga αφού οι Šapošnikovs φέρεται να τους βοήθησαν να αποκτήσουν πρόσβαση. Η έρευνα του The Insider έδειξε ότι η Elena Šapošnikov συνδεόταν άμεσα με τη Μονάδα 29155 και πιθανότατα επέβλεπε τις φιλοκρεμλινικές δραστηριότητες του συζύγου της και του γιου τους.

Εκτός από την παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης και ασφαλούς καταφυγίου για τους Ρώσους πράκτορες, η οικογένεια λέγεται ότι συνέλεγε πληροφορίες και στρατολογούσε για λογαριασμό της Μόσχας. Η 62χρονη Έλενα έλαβε από τον Πούτιν το βραβείο του Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το υψηλότερο στρατιωτικό βραβείο της χώρας, μετά από επιχειρήσεις σαμποτάζ στην Τσεχική Δημοκρατία και τη Βουλγαρία.

Ο Nikolay, πρώην σοβιετικός αξιωματικός, τράβηξε την προσοχή των Τσέχων ερευνητών λόγω του ρόλου του στην Imex, μια εταιρεία όπλων που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί τους ευρωπαϊκούς στρατούς που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν υλικό της σοβιετικής εποχής. Ο γιος τους Pavel, ο οποίος ήταν κάποτε μέλος του Τσεχικού Κόμματος Πειρατών, ενός αριστερού κινήματος, εργάστηκε επίσης για την εταιρεία.

Οι τσεχικές αρχές άρχισαν να ερευνούν την οικογένεια, ενώ ζούσαν έναν πολυτελή τρόπο ζωής παρά τα ελάχιστα κέρδη από το ρόλο του Nikolay Šapošnikov ως στελέχους της Imex. «Σε ορισμένες περιπτώσεις το επίσημο εισόδημά τους δεν μπορούσε να καλύψει ούτε τον λογαριασμό του τηλεφώνου τους για τον μήνα», δήλωσαν οι ερευνητές.

Η κ. Šapošnikov κατείχε μια εταιρεία στις Νήσους Μάρσαλ και είχε δύο τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία, όπως διαπιστώθηκε. Φέρεται ότι είχε ενημερώσει τον στρατηγό Averyanov, μέσω του λογαριασμού του στο Gmail, σχετικά με το πού βρίσκονταν όπλα που προορίζονταν για αποστολή στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Συρία. Εκείνη την εποχή, οι ρωσικές δυνάμεις συμμετείχαν σε πολέμους και στις τρεις χώρες.

Τον Οκτώβριο του 2014, οι πράκτορες της GRU άρχισαν να ταξιδεύουν στην Τσεχική Δημοκρατία, όπου τους δόθηκε άδεια εισόδου στις αποθήκες στο Vrbětice. Στις 16 Οκτωβρίου 2014, μια τεράστια έκρηξη στην αποθήκη 16 των εγκαταστάσεων, κατέστρεψε κινητήρες αεροσκαφών και βλήματα πυροβολικού που ανήκαν στην EMCO, μια άλλη εταιρεία όπλων που εμπορεύεται εξοπλισμό της σοβιετικής εποχής. Δύο εργαζόμενοι στην αποθήκη σκοτώθηκαν.

Ενάμιση μήνα αργότερα, στις 3 Δεκεμβρίου, βλήματα πυροβολικού και όλμων, καθώς και τυφέκια εφόδου, εξουδετερώθηκαν σε μια άλλη αποθήκη. Οι Šapošnikovs δήλωσαν στην αστυνομία ότι οι δεσμοί τους με τη Μονάδα 29155 ήταν «προσωπικοί» και δεν γνώριζαν ότι τα μέλη της συνδέονταν με την κρατική τρομοκρατία. Κατηγόρησαν τις αρχές για πολιτική δίωξη λόγω της ρωσικής καταγωγής τους και δήλωσαν ότι οι εκρήξεις του 2014 στο Vrbětice ήταν αποτέλεσμα βιομηχανικών ατυχημάτων.